Wat is self inquiry? Een vorm van mindfulness die verder gaat: toegespitste mindfulness

Door Jessica Pounds; vertaald door Pleun Vermaas

We hebben al veel gezegd en geschreven over mindfulness en (zelf)onderzoek (beter bekend als inquiry). Heb je al gelezen over het Nieuwe Model van aanpak van verslaving? Het laat prachtige resultaten zien die we bij onze clientèle van het Kiloby Center hebben bereikt. Ja? Dan heb je in ieder geval een beetje weet van hoe de tools die we gebruiken integraal onderdeel zijn van wat we doen om trauma en de tekortkomingsverhalen (‘Deficiency Stories’) aan te pakken. Die laatste twee zijn de belangrijkste oorzaken van leed, angst, depressie en verslaving.

Als we inquiry doen, kijken we naar de overtuigingen en gedachten, die ‘vast geklit’ (als klitteband => het ‘Velcro Effect’) zitten aan emoties en sensaties in het lichaam. Maar wat betekent dat nou eigenlijk?

Wat is jouw tekortkomingsverhaal?

Ten eerste betekent dit vaststellen wat deze gedachten en overtuigen precies zijn. Het is veel makkelijker, en in sommige opzichten veel moeilijker, dan het lijkt. Dit eerste gedeelte van het doen van zelfonderzoek, is misschien wel wat de meeste oefening vereist! Kijken naar de gedachte of overtuiging is stap een… dit betekent dat we uit de cognitieve chaos stappen, waarin we oh-zo gemakkelijk vast komen te zitten. Het betekent dat we het hele escalerende verhaal vertragen en terugbrengen tot één kern: dat wat er tekort komt of tekortschiet. Een overtuiging die iedere keer weer opkomt. En dan bereid zijn om er gewoon naar te kijken – meestal is het niet meer dan een zin, een fragment van een zin of zelfs maar een los woord.

Kijk, wat er gebeurt is dat we onbewust toestaan dat die fragmenten en zinnen een onbeschrijfelijke macht over ons hebben. Dat is het geval wanneer we ons er met man en macht tegen verzetten of als we zonder meer aannemen dat het waar is. Door het traject van mindfulness en zelfonderzoek leren we om die gedachten of overtuigingen gewoon te laten ontstaan en dat er ruimte omheen is. We geven ze een zekere vrijheid. Een prettige bijkomstigheid van die oefening is dat je je subtiel realiseert en erkent dat de aard van je gedachten of overtuigingen uiteindelijk tijdelijk is.

We ontkennen of weerleggen de overtuigingen niet. We zijn niet bezig met het aandragen van bewijslast om te bepalen of ze waar of niet waar zijn. We zullen het niet eens proberen om op de een of andere manier een beslissing te nemen. We laten het toe en aanvaarden het. En alles wat er verder opkomt in het lichaam. Ook als we er ons mee identificeren ofwel ons ertegen vechten. Die erkenning en acceptatie maken de weg vrij voor een zekere zelfoverstijging. Dat is, als we er echt voor open staan.

Belichaming als stukje van de puzzel

Oké, wat is de volgende stap? Kijken naar het verhaal of de overtuiging is één ding. Een veelvoorkomend misverstand en probleem in gesprekstherapie is dat het identificeren van een probleem, overtuiging of patroon afdoende is om het te veranderen. Hoeveel van ons hebben al niet ondervonden dat deze aanpak niet werkt? Na vele mislukte pogingen die op niets uitliepen? Dit is het punt waarop zelfonderzoek danig verschilt van traditionele behandelmodellen. Het volgende stukje van de puzzel, zit hem in het voelen. Dat we onszelf toestemming geven om de pijn, schaamte, angst, woede en het verdriet te voelen die aan deze overtuigingen vast zitten; iets wat we vaak gemeden hebben of gepoogd hebben te veranderen. Dat voelen is de crux; het is heel simpel, maar oh zo effectief. Je verandert wezenlijk. We staan toe dat die emoties opkomen en we kijken ernaar. Net zoals we keken naar de woorden die eraan vast zaten. En dan gaan we nog een stapje verder, we worden ons ervan bewust wat er gebeurt in het lichaam. Waar voel je die wanhoop of die woede precies? Is het een drukkend gevoel in je borstkas? Een brok in je keel? Of pijn in je schouders?

Van daaruit gaan we verder met het proces van liefdevol ontklitten van die klittenbal/knoop (‘Velcro’). We laten toe dat de overtuigingen, emoties en fysieke sensaties worden ontmoet met aanwezigheid en gewaarzijn, zodat de knoop langzaam maar zeker kan ontwarren. Er zijn veel tools op het gebied van mindfulness die bewezen effectief zijn. Scott heeft ze ontwikkeld met zijn team en opgenomen in zijn aanpak; bekwame en gecertificeerde facilitatoren maken er gebruik van om je te begeleiden in dit proces.

Een vriendelijkere aanpak

Door de ketenen van het lijden op deze manier tegemoet te treden, kunnen we zien dat de gedachten opkomen en vrij zijn om te komen en gaan; soms zijn ze nuttig, soms zijn ze destructief van aard. Maar het herkennen van de verbinding tussen de gedachte en wat er gebeurt in het lichaam wanneer we eraan vastklampen – en ze liefdevol losmaken – geeft ons de mogelijkheid om ze te bezien vanuit een ander perspectief. We krijgen dan een betere verstandhouding met onze gedachten. Ze zijn ons gereedschap, niet onze meester.

Dit is zo omdat we niet per se proberen om van onze overtuigingen af te komen. Als dat wel is wat er gebeurt dan is dat louter een bijkomend effect. We richten ons alleen op gewaarzijn; daar waar alle vragen, waardeoordelen en in twijfel trekken stomweg betekenis verliezen. Als we eenmaal in staat blijken te zijn om dit gewaarzijn te herkennen en het echt te ervaren, kan de overtuiging blijven of verdwijnen. Ofwel terugkomen. Ofwel veranderen. Maar het belangrijkste is dat die overtuiging niet langer gehecht is aan het leed, waaraan we haar ooit hebben gelijkgesteld.

Voor meer informatie stuur je een mail naar Scott (kilobycenter(Replace this parenthesis with the @ sign)gmail.com) of Jessica (jessicaforkiloby(Replace this parenthesis with the @ sign)gmail.com).