Door Scott Kiloby, vertaald door Pleun Vermaas.
Juliette:
Ik ben al vijftien jaar getrouwd met een man die me mishandelt, zowel verbaal als emotioneel. Hij schreeuwt en scheldt me uit voor alles wat lelijk is. Soms denk ik dat ik er zelf om heb gevraagd. Dat het mijn verdiende loon is. Ik ben te bang om tegen hem in te gaan. Als ik wel een poging waag, gebruikt hij dat tegen me.
Scott:
Als je nu naar het gezicht van je man kijkt, als een soort plaatje in je gedachten, wat spiegelt hij dan terug naar jou over hoe je op de een of andere manier in gebreke blijft?
Juliette:
Dat ik volkomen waardeloos ben.
Scott:
Kun je dat waardeloze zelf vinden, terwijl je hier nu zo met mij zit te praten?
Juliette:
Nou, ik weet dat dit allemaal gedachten zijn en dat ik mijn gedachten niet ben.
Scott:
Je weet dat verstandelijk misschien. Wellicht heb je gelezen dat spirituele leraren zeggen: “Je bent niet je gedachten”. Maar hoe voelt het? Voelt het alsof je eigenlijk een waardeloze vrouw bent?
Juliette:
Ja, het voelt alsof het meer is dan de woorden alleen. Het gaat verder dan een gedachte. Ik ben waardeloos.
Scott:
Kijk rechtstreeks naar de woorden: “Ik ben waardeloos”. Ben jij deze woorden? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
Yep.
Scott:
Dit betekent dat er een emotie of fysieke sensatie opkomt bij die woorden. Wat komt erop?
Juliette:
Angst… en verdriet.
Scott:
Laten we met de angst beginnen. Ben jij het woord “angst”? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
Ik ben niet dat woord, maar ik ben wel bang.
Scott:
Laat het woord “angst” een paar seconde bezinken. Kijk rechtstreeks naar het woord tot het verdwijnt. Dat woord is niet de angst zelf. Het is een woord dat verwijst naar een sensatie in je lichaam. Kun je die sensatie nu voelen in je lichaam, zonder het een naam te geven?
Juliette:
Ja, dat lukt.
Scott:
Ik nodig je uit om nu in dat gevoel te rusten, zonder daar woorden of beelden aan toe te voegen. Rust en laat de fysieke sensatie ervan precies zijn zoals die is, zonder dat je probeert het te laten verdwijnen of te benoemen. Neem je tijd, ik wacht terwijl je dat doet.
Juliette:
Ik kan niet met mijn aandacht bij de angst blijven. Ik blijf zijn gezicht zien en herinner me dingen die hij tegen me gezegd heeft.
Scott:
Ben jij de woorden “Ik kan niet met mijn aandacht bij de angst blijven”? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
Nee.
Scott:
En hoe zit het met de volgende woorden: “Ik blijf zijn gezicht zien en herinner me dingen die hij tegen me gezegd heeft”?
Juliette:
Nee, die woorden zijn niet de waardeloze ik.
Scott:
Kijk naar het beeld van zijn gezicht. Ben jij dat beeld? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
Nee, dat is gewoon een plaatje van hem.
Scott:
Kijk naar de herinnering die het duidelijkst aanwezig is in jouw gedachtestroom, een herinnering waarin hij iets tegen je zei waar je bang van werd.
Juliette:
Ik hoor hoe hij naar me schreeuwt en zegt dat niemand van me zal houden als ik bij hem wegga.
Scott:
Kijk naar de woorden “niemand zal van me houden als ik bij hem wegga”. Ben jij die woorden? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
Zo voelt het wel, als waar.
Scott:
Oké, maar ik vraag niet of het waar voelt. Ik vraag of die woorden de waardeloze vrouw zijn. Vergeet niet dat we die waardeloze vrouw proberen te vinden, hè?
Juliette:
Ik ben niet die woorden.
Scott:
Kun je de waardeloze vrouw vinden waar die woorden naar lijken te verwijzen?
Juliette:
Ik voel weer die angst in mijn borst. Ik ben bang voor hem.
Scott:
Zijn de woorden “ik voel weer die angst in mijn borst” de waardeloze vrouw?
Juliette:
Nee.
Scott:
En hoe zit dat met de woorden “ik ben bang voor hem”?
Juliette:
Ja, dat voelt als mij.
Scott:
Dat betekent dat er een emotie of fysieke sensatie tegelijk opkomt bij de woorden. Ik neem aan dat het hier om angst gaat. Kun je hier met je aandacht bij blijven en de fysieke sensatie van angst er gewoon laten zijn zoals die is? Zonder woorden of beelden?
Juliette:
Ja.
Scott:
Is deze fysieke sensatie zelf de waardeloze vrouw?
Juliette:
[Denkt lang na]
Nee, het is gewoon energie. En als ik het niet voed met verhalen, neemt de heftigheid ervan af. Wat fijn…
Scott:
Kijk weer naar de woorden “ik ben waardeloos”. Stel ze je voor met een lijst eromheen. Ben jij die woorden? Jij, de echte, waardeloze vrouw?
Juliette:
Nee, het zijn nu enkel woorden die ik zie.
Scott:
Kun je de waardeloze vrouw vinden?
Juliette:
Ik voel me ongelofelijk verdrietig, omdat ik jarenlang tijd heb verspild aan een man die geen respect voor mij heeft.
Scott:
Kijk naar de woorden “ik voel me ongelofelijk verdrietig”. Ben jij die woorden?
Juliette:
Nee.
Scott:
En hoe zit dat met ”ik heb jarenlang tijd verspild aan een man die geen respect voor mij heeft”? Stel je voor dat er een typemachine in je hoofd zit, die de woorden uittypt. Kijk naar alle letters, een voor een. Ben jij die woorden?
Juliette:
Ja. Ik bedoel… ik zie wel dat het slechts woorden zijn, maar toch voelen ze als mij.
Scott:
Komt er verdriet op bij de woorden?
Juliette:
Ja.
Scott:
De woorden en het gevoel kunnen aan elkaar geklit zitten als het ware, totdat je de energie ervan voelt zonder er woorden aan toe te voegen. Dan zul je zien dat het gevoel niet werkelijk vastzit aan de woorden. Het is gewoon pure energie die opkomt en weer voorbijgaat. Kun je ermee rusten en de energie er laten zijn zoals die is, zonder woorden en zonder beelden?
Juliette:
Ja. De woorden zijn nu ook weg. Als ik het gevoel ongemoeid laat, verandert het langzaam van koud naar warm. Ik voel me aanwezig.
Scott:
Kun je de waardeloze vrouw vinden?
Juliette:
Nee, ik voel me juist heel ruimtelijk en er is overal warmte als een soort liefdevolle energie die overal is.
Scott:
Kijk weer naar het gezicht van je man. Geeft dit beeld je het gevoel dat je een waardeloze vrouw bent?
Juliette:
Ja, maar nu is het een stuk subtieler. Er zijn geen woorden of beelden. Het voelt alleen alsof ik een waardeloze vrouw ben.
Scott:
Ben jij die woorden “Het voelt alleen alsof ik een waardeloze vrouw ben”?
Juliette:
Nee.
Scott:
Kun je die sensatie ontdekken zonder aan het bestempelen en benoemen te slaan? Waar voel je dat in je lichaam?
Juliette:
In mijn maag, een soort spanning.
Scott:
Ben jij die woorden?
Juliette:
Nee.
Scott:
Waar is de waardeloze vrouw?
Juliette:
Het is dit lichaam. Dit lichaam is waardeloos.
Scott:
Ben jij de woorden “dit lichaam is waardeloos”? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
[Giechelt]
Nee, het is grappig hoe geniepig woorden erin sluipen en me overtuigen. Dat ik ze geloof ook. Nee, ik ben niet die woorden. Maar het is het lichaam zelf dat waardeloos voelt, niet de woorden.
Scott:
Sluit je ogen, richt je aandacht op de omtrek van je lichaam. Volg de omtrek van top tot teen langs de ene kant en dan visa versa, tot je weer bij je hoofd bent. Zie je die lijn die jou lijkt te omvatten? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
Ja, dat is precies wat ik bedoel te zeggen. Het lichaam lijkt mij te omvatten, een totaal nutteloze muts zonder eigenwaarde.
Scott:
Ben jij die lijn, alleen die lijn? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
Nee, helemaal niet. Ik zie dat het gewoon een beeld is.
Scott:
Waar is de waardeloze vrouw?
Juliette:
Ik heb het gevoel dat ze zich ergens in dit beeld bevindt.
Scott:
Ben jij de woorden “ik heb het gevoel dat ze zich ergens in dit beeld bevindt”? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
Nee, ik ben niet die woorden.
Scott:
Kijk zonder gedachten naar het gebied binnen de omtrek. Scan het alsof je een laser bent, van links naar rechts, van top tot teen. Kun je de waardeloze vrouw ergens ontdekken?
Juliette:
Ik kan de waardeloze vrouw totaal niet vinden. Het is een hersenspinsel, waar ik jaren in heb geloofd. Ik voel me zo licht en weids, alsof er hier helemaal geen waardeloze vrouw is. Ik voel me helemaal grenzeloos. Op de een of andere manier voelt die weidse ruimte alsof ik het leven zelf ben, wat juist waardevol is. Maar nu heb ik mijn ogen dicht. Ik heb het idee dat als ik mijn ogen open, de waardeloze vrouw er weer zal zijn.
Scott:
Open dan nu je ogen. Kun je met je ogen open de waardeloze vrouw vinden?
Juliette:
Ik zie mijn lichaam. Op de een of andere manier lijkt dat de waardeloze vrouw te zijn.
Scott:
Ben jij de woorden “Ik zie mijn lichaam”? Jij, de waardeloze vrouw?
Juliette:
[Giechelt weer]
Nee!
Scott:
Hoe zit dat met de woorden “op de een of andere manier lijkt dat de waardeloze vrouw te zijn”?
Juliette:
Nee, het zijn gewoon woorden.
Scott:
Raak je been aan. Is die fysieke sensatie op zich de waardeloze vrouw? Voeg geen woorden of beelden toe aan de sensatie. Ervaar alleen maar de sensatie van de aanraking zelf.
Juliette:
Nee, die sensatie is niet de waardeloze vrouw. En nu raak ik andere delen van mijn lichaam aan en die sensaties zijn het ook niet.
Scott:
Zijn de kleuren of vormen van je lichaam een waardeloze vrouw?
Juliette:
[Lachend]
Nee, gewoon kleuren.
Scott:
Sluit je ogen. Kun je de waardeloze vrouw vinden?
Juliette:
Nee.
Scott:
Open je ogen nu weer. Kun je de waardeloze vrouw vinden?
Juliette:
Nee. Oh, wat een opluchting is dit! Ongelofelijk. De hele lading van het verhaal is weg.
Scott:
Kijk nog een keer naar het gezicht van je man. Doemt de waardeloze vrouw weer op?
Juliette:
Nee. Hij is gewoon een man van middelbare leeftijd. Hij lijkt bedroefd. Ik zie in dat hij zijn overtuigingen werkelijk gelooft. Hij heeft geen weet van deze liefde die ik nu voel. Hij moet zich wel heel gekwetst voelen dat hij mij pijn wil doen.
Scott:
Hoe kijk je nu tegen de relatie aan, nu je helder hebt dat je geen waardeloze vrouw bent?
Juliette:
Wel, zonder die angst voel ik mij krachtig genoeg om bij hem weg te gaan. Ik bedoel, ik zou willen dat hij zou veranderen, maar dat zie ik niet zo een-twee-drie gebeuren. Ik begrijp dat deze angst me in een wurggreep hield.
Scott:
Juist! Het doorzien van het verhaal van een zelf dat tekortschiet, kan heel duidelijk maken wat jij nou eigenlijk wil of je nu bij hem weggaat of niet. Het veegt de geest leeg en opent het hart. Het doorzien van het verhaal betekent niet dat je moet blijven en maar moet nemen wat hij je aandoet. Je hoeft geen voetveeg te zijn van hem. Maar ik kan je natuurlijk geen advies geven over wat je het beste kunt doen. Met deze nieuwe helderheid ben je nu weer baas over je eigen leven.
Juliette:
Ja, en het is niet zo dat ik ineens een verhaal ophang over wat voor een waardevolle persoon ik nu dan ben. Op de een of andere manier gaat dit waardevol zijn boven het verstand uit. Het is me vrij duidelijk dat ik weg wil uit deze relatie. En ik denk dat ik dat nu ook kan.
Uit Scott’s boek: “The Unfindable Inquiry: One Simple Tool to Overcome Feelings of Unworthiness and Find Inner Peace”
The Unfindable Inquiry is als paperback of als e-book verkrijgbaar bij bol.com.