‘Pijn is onvermijdelijk, lijden is een keuze’
~ Haruki Murakami
Door Hanneke Geraeds-de Vries
Het leven is niets anders dan het ervaren van beelden, woorden, geluiden, fysieke sensaties, geuren en smaken.
De Living Inquiries, ontworpen door o.a. Scott Kiloby, helpen me dit in te zien.
Als je minder last of lijden wil in je leven, dan nodig ik je uit om hier even bij stil te staan. Alles wat je van de wereld waarneemt, gebeurt via je zintuigen; zien (beelden), horen (woorden en geluiden), aanraken/betasten (fysieke sensaties), ruiken (geuren) en proeven (smaken). Alles wat je van je innerlijke wereld waarneemt is dat wat je denkt, en dat zijn ook woorden of beelden en dat wat je voelt, en dat zijn altijd fysieke sensaties. Meer is er niet!
Is dit een lijdensweg of een heerlijke bron van creatie? Het hangt er maar vanaf vanwaar je kijkt. Perspectiefverschuiving is het sleutelwoord.
Zolang we beelden, woorden, geluiden, fysieke sensaties, geuren en smaken bewust zien (of wat preciezer: zien/horen/voelen/ruiken/proeven) zitten we op één lijn met het wonderlijke nu. Dit komt overeen met wat Scott Kiloby Natuurlijke Rust noemt of wat waarschijnlijk wat algemener bekend is als Mindfulness.
Hier en nu ontstaat inspiratie, creatie en verdwijnt het weer op een natuurlijke manier. We kennen dit allemaal als geluk, vreugde of liefde of gewoon tevredenheid.
Maar soms wordt het ineens persoonlijk. Het Velcro-effect is dan in werking. In het Nederlands: het klittenband-effect. Dit effect, opgemerkt en omschreven door Scott Kiloby, is het effect dat beelden, woorden en fysieke sensaties tegelijkertijd opkomen, alsof ze aan elkaar geklit zitten, met Velcro, met klittenband.
Ter verduidelijking een voorbeeld uit mijn eigen leven: als ik kritiek krijg (woorden) is er meteen ook een zwaar gevoel in mijn buik.
Het leven, en dus de beelden, woorden, geluiden, fysieke sensaties, geuren en smaken stromen dan niet meer lekker, maar ze gaan als het ware klonteren, net als melk die over de datum is. Het zijn dan niet meer losse, onschuldige beelden, woorden, geluiden, fysieke sensaties, geuren en smaken die even opkomen en weer gaan, nee, nu is er een klonter ontstaan, een kluwen. Een kluwen van aan elkaar geklitte woorden, beelden en fysieke sensaties.
Dan zijn we het Natuurlijke Rust-perspectief kwijt. Deze kluwen voelt persoonlijk, als mijzelf. En hier begint de lijdensweg. Ons gedrag wordt automatisch in plaats van spontaan. Zo klap ik dicht bij het horen van kritiek. Of, als ik me veilig voel, reageer ik boos, op mijn teentjes getrapt en sla ik terug met kritiek die niet van de lucht is. Vervolgens moet ik erover praten met anderen om me heen. De wereld wordt zwart en wit: diep van binnen geloof ik dat ik minder waard ben en daarom ga ik op zoek naar goedkeuring van een ander. Net zolang totdat ik bevestigd krijg: “ik heb het toch goed, en de criticus zit fout.” Hierdoor stijgt mijn eigenwaarde weer, althans, dat is wat ik geloof, maar eigenlijk maskeert het prettige gevoel van goedkeuring mijn zware gevoel dat ik koppel aan minderwaardigheid.
Het is alsof we een kokervisie krijgen. We kijken ingezoomd naar een gepolariseerde wereld, waardoor er nogal wat buiten beeld valt. Bijvoorbeeld de kans om te groeien door mijn fouten te omarmen.
En op de een of andere manier lijkt het of deze kluwen van beelden, woorden en fysieke sensaties een bepaalde magnetische aantrekkingskracht heeft, die tegenstelde kluwens aantrekt, waarmee we in botsing komen. Onze veranderde kijk op de wereld trekt een wereld aan die deze blik ook nog eens lijkt te rechtvaardigen: ik geloof dat ik minderwaardig ben en ik vrees kritiek; ik ontmoet juist mensen die dit op een afstandje lijken te ruiken; zij geloven dat ze beter zijn dan de rest en hebben een hekel aan minderwaardigheid; ze reageren zich (automatisch) af op mijn tekortkomingen, waarop ik vervolgens dicht klap; en zo worden wij beide in ons verhaal bevestigd.
Handelingen vanuit deze toestand zijn destructief voor het geheel en het voelt tegelijkertijd als persoonlijk lijden. Geen van ons beide komt eraan toe om onze ware kracht aan de wereld te tonen. En wij lijden daar allebei onder, want we zijn maar een schim van wat we werkelijk kunnen zijn.
Hoe komen we daar uit?
Allereerst door op te merken dat we in deze toestand lijden. We moeten ons zien te herinneren dat het ons geboorterecht is om ons vrij te voelen en te kunnen genieten van het leven.
Vervolgens is het nodig om bereid te zijn alle elementen van de kluwen aan te kijken en vooral de fysieke sensaties daadwerkelijk te voelen.
Op die manier leggen we de kijker met kokervisie aan de kant en kijken we weer vanuit het Natuurlijke Rust-perspectief naar álle beelden, woorden en fysieke sensaties. Hierdoor ontwart de kluwen. De Living Inquiries zijn hier speciaal voor ontworpen: het Velcro-effect wordt ongedaan gemaakt.
Klitkracht bestaat alleen bij de gratie van onbewustheid. Lijden bestaat alleen bij de gratie van onbewustheid.
Met Natuurlijke Rust is er vrijheid of ongebondenheid en de mogelijkheid te kunnen genieten van het leven, ondanks de omstandigheden. Omstandigheden zijn, als we goed kijken, ook maar beelden, woorden, fysieke sensaties, geuren en smaken, die misschien niet altijd aangenaam zijn, maar afzonderlijk goed te hebben zijn. We voelen ons geïnspireerd, vrij om nieuwe mooie dingen, en dus nieuwe mooie beelden, woorden, fysieke sensaties, geuren en smaken te creëren. Dit perspectief voelt goed, gezond en natuurlijk.
Nu vraag je je misschien af, waarom ik dan nog steeds een Velcro-effect ervaar als ik kritiek krijg, terwijl ik de Living Inquiries nou toch al vier jaar toepas? Dat weet ik eerlijk gezegd niet. Wat ik wel weet is dat ik het minder als een last ervaar. Ik voel gewoon de fysieke sensaties. Dit maakt het voor mij mogelijk om, eventueel op een later tijdstip, het gesprek met de criticus aan te gaan en open en eerlijk te kijken naar groeimogelijkheden die ik anders gemist zou hebben. Ook kan ik dan wèl mijn visie, onderbouwing en ervaring verwoorden. Na zo’n gesprek voel ik me voldaan en… waardevol. Ongeacht of de criticus het met me eens is of niet. Daar draait het dan allang niet meer om.
Of al het Velcro-effect ooit uit mijn leven zal verdwijnen? Geen idee. Wie weet, de tijd zal het leren. Maar doet het ertoe als ik altijd en overal voor Natuurlijke Rust kan kiezen in plaats van lijden? Wat kies jij?